ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ, ഹരിപ്പാടാണ് കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ നാഗരാജാ ക്ഷേത്രമായ മണ്ണാറശാല ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്....
പ്രധാന മൂര്‍ത്തി ശിവസര്‍പ്പമായ
ശ്രീ വാസുകിയും
ശ്രീ നാഗയക്ഷിയുമാണ്...
നിലവറയില്‍ വിഷ്ണു സര്‍പ്പമായ
ശ്രീ അനന്തനേയും പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്...
മഞ്ഞളിന്‍റെ ഹൃദ്യഗന്ധവും, പുള്ളുവന്‍ പാട്ടിന്‍റെ ഈണവും നിറഞ്ഞു നില്‍ക്കുന്നതാണ് മണ്ണാറശാല ക്ഷേത്ര പരിസരം...
തുലാത്തിലെ ആയില്യമാണ് ഇവിടത്തെ പ്രധാന ആഘോഷം...
മണ്ണാറശ്ശാല ആയില്യം എന്ന പേരില്‍ ഇത് പ്രസിദ്ധമാണ്...
അന്നു ഉച്ചയ്ക്ക് നാഗരാജാവിഗ്രഹവുമായി വലിയമ്മ നടത്തുന്ന പ്രദക്ഷിണമാണ് പ്രധാന ചടങ്ങ്...
ഏതാണ്ട് മുപ്പത് ഏക്കറിലാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്...
ഇതിന്‍റെ ഭൂരിഭാഗവും കാവാണ്...
മണ്ണാറശാല ഇല്ലം വകയാണ് ക്ഷേത്രം...
കിഴക്കോട്ടാണ് ദര്‍ശനം...
പീഠത്തിലുള്ള വിഗ്രഹത്തിന് അഞ്ചടി ഉയരം...
പൂജ ഒരു നേരമെയുള്ളു...
ശ്രീ ശാസ്താവ്, ശ്രീ ഭദ്രകാളി,
ശ്രീ പരമശിവന്‍,
ശ്രീ ഗണപതി,
ശ്രീ ദുര്‍ഗ്ഗ എന്നിവര്‍ ഉപദേവതമാര്‍...
*ഒരു ലക്ഷത്തിലധികം*
*നാഗരൂപങ്ങളൾ ...*
ക്ഷേത്രത്തിനകത്ത്
ഒരുലക്ഷത്തിലധികം
നാഗരൂപങ്ങളുണ്ട്...
സ്ത്രീകളാണ് ഇവിടത്തെ പൂജാരിമാര്‍...
പ്രധാന പൂജ അവരും, ഉപപൂജകള്‍ പുരുഷന്മാരുമാണ് നടത്തുന്നത്...
ക്ഷേത്ര മതിലിനു പുറത്ത് വലിയമ്മയുടെ തേവാരപ്പുര കാണാം...
പടിഞ്ഞാറായി ഒരു കൂവളത്തറയും...
കുഴിക്കുളങ്ങര
ശ്രീ ഭദ്രകാളിയുടേയും, കുര്യം‌കുളങ്ങര
ശ്രീ ധര്‍മ്മശാസ്താവിന്‍റെയും പ്രതിഷ്ഠകളാണ് ഇവിടെയുള്ളത്...
കുഷ്ഠം, വെള്ളപ്പാണ്ട്, കണ്ണ് രോഗങ്ങള്‍, സന്താനദുരിതം എന്നിവയ്ക്കായി ഇവിടെ നൂറും പാലും നേദിക്കും...
പാമ്പ് കടിച്ചാല്‍ ഇവിടത്തെ പാലും, പഴനേദ്യവും കൊടുത്താല്‍ വിഷം ഛര്‍ദ്ദിക്കും...
മലയാള മാസം ഒന്നാം തീയതി, പൂയം നാള്‍, മാഘമാസത്തിലെ തുടക്കം മുതല്‍ ശിവരാത്രിയുടെ തലേന്നു വരെ,
ചിങ്ങത്തിലെ തിരുവോണം, കന്നി, തുലാം മാസങ്ങളില്‍ ആയില്യത്തിനു മുമ്പ് 12 ദിവസം എന്നിവ വലിയമ്മ നടത്തുന്ന പൂജകളാണ്...
എല്ലാ മാസവും ആയില്യത്തിന് നിലവറയ്ക്കകത്ത് നൂറും പാലും, ശിവരാത്രി ദിവസത്തെ സര്‍പ്പബലി, പിറ്റേന്ന് അപ്പൂപ്പന്‍ കാവില്‍ നൂറും പാലും എന്നിവയും മണ്ണാറശാല അമ്മയുടെ പൂജയാണ്...
*ഉരുളി കമിഴ്ത്തല്‍*
മണ്ണാറശാല ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വഴിപാട് ഉരുളി കമിഴ്ത്തലാണ്...
കുഞ്ഞുങ്ങളില്ലാതെ ദു:ഖിക്കുന്നവര്‍ ക്ഷേത്രത്തില്‍ ഉരുളി കമിഴ്ത്തിയാല്‍ കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ ഉണ്ടാവും എന്നാണ് വിശ്വാസം...
കുഞ്ഞുണ്ടായി ആറു മാസത്തിനകം ക്ഷേത്രത്തില്‍ എത്തി കമിഴ്ത്തിവച്ച ഉരുളി നിവര്‍ത്തി പായസം വച്ച് സര്‍പ്പങ്ങള്‍ക്ക് നിവേദിക്കുന്നു...
മണ്ണാറശാല ആയില്യത്തിന് എഴുന്നള്ളത്തിനോട് അനുബന്ധിച്ച് സദ്യയും, കലാപരിപാടികളും ഉണ്ടാവാറുണ്ട്...
പഴം, പാല്‍, പാല്‍പ്പായസം, പുറ്റും മുട്ടയും, ഉപ്പ്, മഞ്ഞള്‍, സര്‍പ്പ വിഗ്രഹങ്ങള്‍, ആള്‍ രൂപങ്ങള്‍ എന്നിവ നടയിലെ വഴിപാടുകളാണ്...
ശിവരാത്രിക്ക് മാത്രമേ ഇവിടെ സന്ധ്യയ്ക്ക് ദീപാരാധനയുള്ളു...
അന്ന് മറ്റ് പൂജകളും, അത്താഴപൂജയും ഉണ്ടാവും...
*മണ്ണാറശാല അമ്മ*
മണ്ണാറശാല നാഗരാജക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാകര്‍മ്മങ്ങള്‍ നടത്തുന്നത് സ്ത്രീകളാണ്...
പൂജാരിണിയായ അന്തര്‍ജ്ജനത്തെ വലിയമ്മ എന്നാണ് വിളിക്കുക...
ഇത് പാരമ്പര്യമായി തുടര്‍ന്നുവരുന്ന ഒരു സ്ഥാനമാണ്...
ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന പൂജകളെല്ലാം വലിയമ്മയാണ് നടത്തുക...
ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ ഹരിപ്പാട്ടാണ് മണ്ണാറശ്ശാല ക്ഷേത്രം...
എല്ലാ മലയാള മാസവും ഒന്നാം തീയതി, പൂയം നക്ഷത്രം, മകരത്തിലെ കറുത്ത വാവു മുതല്‍ കുംഭത്തിലെ ശിവരാത്രി വരെ, കര്‍ക്കിടകം ഒന്നു മുതല്‍ പന്ത്രണ്ട് വരെ, ചിങ്ങത്തിലെ തിരുവോണം, കന്നി തുലാം മാസങ്ങളിലെ ആയില്യത്തിനു മുമ്പുള്ള 12 ദിവസം എന്നിവയാണ് വലിയമ്മ നേരിട്ട് നടത്തുന്ന പൂജകള്‍...
ക്ഷേത്രത്തിലെ സര്‍പ്പബലി, ഇല്ലത്തും, നിലവറയിലും, അപ്പൂപ്പന്‍ കാവിലും, നൂറും പാലും നല്‍കല്‍ തുടങ്ങിയവയും വലിയമ്മയുടെ കാര്‍മ്മികത്വത്തിലാണ്...
വളരെയേറെ സവിശേഷതകളുണ്ട് മണ്ണാറശാല അമ്മയ്ക്ക്...
മണ്ണാറശാല ഇല്ലത്തില്‍ വിവാഹം കഴിച്ചെത്തുന്ന ഏറ്റവും മുതിര്‍ന്ന അംഗമാണ് മണ്ണാറശാല അമ്മയായി മാറുക...
ഇതിനായി ഒട്ടേറെ ആചാരങ്ങളും, അനുഷ്ഠാനങ്ങളുമുണ്ട്...
മുമ്പ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജ പുരുഷന്മാര്‍ തന്നെയായിരുന്നു നടത്തിയിരുന്നത്...
ഒരിക്കല്‍ കന്നി ആയില്യത്തിനു തലേദിവസം പൂജാരിയായിരുന്ന നമ്പൂതിരിക്ക് അശുദ്ധി വന്നു. ഉച്ച പൂജ നടത്താന്‍ ആളില്ല...
പകരക്കാരനുമില്ല...
അപ്പോള്‍ ഇല്ലത്തെ അന്തര്‍ജ്ജനം കഠിനമായി പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചു, ഇല്ലത്തിനെ ആപത്തില്‍പെടുത്തരുതേ ആയില്യ പൂജ മുടങ്ങരുതേ എന്നായിരുന്നു പ്രാര്‍ത്ഥന...
അപ്പോള്‍ ഉച്ച പൂജയും, ആയില്യ പൂജയും ഇവര്‍ തന്നെ നടത്തട്ടെ എന്ന് അശരീരി വന്നു...
അതനുസരിച്ച് അവര്‍ പൂജകള്‍ ചെയ്തു...
പിന്നീടങ്ങോട്ട് എല്ലാ പൂജകളും അവര്‍ തന്നെ നടത്താന്‍ തുടങ്ങി...
ഇവര്‍ ഭൌതിക ജീവിതം വെടിഞ്ഞ് പൂജയും,വ്രതവുമായി കഴിഞ്ഞതോടെ വലിയമ്മ എന്ന സ്ഥാനം ലഭിച്ചു...
അങ്ങനെയാണ് ഇല്ലത്തെ അന്തര്‍ജ്ജനം മണ്ണാറശാല അമ്മയായി മാറിയത്...
ആദ്യത്തെ അമ്മ ശ്രീദേവി അന്തര്‍ജ്ജനമായിരുന്നു...
മറ്റുള്ളവരെല്ലാം മുന്‍‌ഗാമിയുടെ മരണത്തിനു ശേഷം സ്ഥാനമേറ്റവരാണ്...
ശവശരീരം എടുക്കും മുമ്പ് തന്നെ പുതിയ അമ്മയെ ആ സ്ഥാനത്തിരുത്തുക പതിവാണ്. ..
മണ്ണാറശാല അമ്മയായി കഴിഞ്ഞാല്‍ ഐഹിക ജീവിതത്തില്‍ പല നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ ഉണ്ട്...
ദാമ്പത്യ ജീവിതം പാടില്ല. ഇല്ലത്തിനു പുറത്ത് ഇടപഴകുകയോ, സംസാരിക്കുകയോ ചെയ്യരുത്...
പോകേണ്ടിവന്നാല്‍ ഇരുട്ടിനു മുമ്പേ തിരിച്ചെത്തണം...
പൂജ, വ്രതം, ധ്യാനം എന്നിവയുമായി സദാസമയം കഴിയണം...
അമ്മയല്ലാതെ ചില തന്ത്രിമാരും മണ്ണാറശാലയില്‍ പൂജ കഴിക്കാറുണ്ട്...
പക്ഷെ അവയൊന്നും പ്രധാന പൂജകളല്ല.